Sâlnâme

Sâlnâme; İller tarafından yılda bir kere yayınlanan ve ait oldukları illerin resmi ve özel kurum ve kuruluşlarını ve buralarda çalışanları ve bazen de coğrafi durumlarını ve tarihi niteliklerini içeren eserlere verilen addır.

Fasça, Sâl : Yıl, Name: Mektup anlamına gelen kelimelerin birleşmesinden meydana gelmiştir.Günümüz dilinde "Yıllık" anlamına gelmektedir.

Osmanlı'da ilk Devlet Sâlnâmesi 1847 yılında, ilk Vilayet (İl) Sâlnâmesi ise H.1282/M.1865-66 yılında Trabzon'da yayınlanmıştır.

Edirne Vilayet Sâlnâmeleri ise, ilk olarak 1870 yılında yayınlanmaya başlanmış, 1901 yılına kadar devam etmiş, bu süre zarfında toplam 28 sâlnâme yayınlanmıştır. Bu sâlnâmelerde Edirne ve Edirne Vilayetine bağlı sancak¹ ve kazaların (ilçelerin) askeri ve sivil teşkilatlarında görevli memurların isimleri tek tek verilmiştir. Bazı sâlnâmelerde ise sosyal ve tarihi yapılar ele alınmıştır.

Bizim burada ele aldığımız 1901 yılı Edirne Vilayet Sâlnâmesi'nde, Edirne'nin tarihi, sosyal ve ekonomik yapısı geniş olarak anlatılarak, Edirne Vilayetine bağlı kaza ve sancaklar hakkında geniş bilgiler verilmiştir.

Sâlnâme, 1145 sayfa olup, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, her salnamede olan klasik, giriş kısmıdır.

İkinci bölümde, devlet merkezi yönetiminin tüm kurumları, iller arasındaki kanun, yönetmelik, emirlere ait merkezden yazılmış yazılar yer almaktadır.

Üçüncü bölüm ise, il ve bağlı idari bilimlere ait bilgiler içermektedir. Bu bölüm, ayrı olarak ikinci ciltte ele alınmıştır.

Notlar

1. Sancak: Osmanlı yönetim teşkilatında illerle ilçeler arasında yer alan yönetim bölümü