Ozan Ağacı Dergisi 25 Yaşında
25 Ocak 2025 Cumartesi günü, 25. yılını kutlayan Ozan Ağacı dergisi, Ocak 1999’da Edirne İl Halk Kütüphanesi Müdürlerinden Özlem Ağırgan ve Mehmet Ağırgan tarafından bir şiir dergisi olarak yayımlanmaya başladı. Yayın hayatına başladığı günden itibaren Edirne’nin kültürel yaşamında önemli bir yere sahip oldu.
Dergi, kökenini Edirne İl Halk Kütüphanesi’nde düzenlenen şiir dinletilerinden almaktadır.
Şiir Dinletilerinin Başlaması
Özlem Ağırgan, Edirne İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü döneminde, 1976 yılında kütüphanede ilk şiir dinletisini başlattı. Kendisi Edirne İl Kültür Müdür Yardımcılığına atandıktan sonra, her ayın son cumartesi günü düzenlenen bu şiir dinletileri, kütüphane müdürü olan Mehmet Ağırgan tarafından devam ettirildi. Böylece Edirne’de şairler ve şiir tutkunlarının oluşturduğu bir topluluk doğdu.
Özlem ve Mehmet Ağırgan emekli olduktan sonra, Edirne’de açtıkları Özlem Kitabevi (sahaf dükkânı), bu topluluğun buluşma noktası haline geldi.
Kitabevinin müdavimleri arasında yalnızca şairler değil, yazarlar ve akademisyenler de bulunuyordu. Burada bir akademik dünya oluşarak şiirlerin okunduğu, edebi ve tarihi konuların tartışıldığı bir kültür merkezi haline geldi.
Bir gün sahaf dükkânındaki bu toplantılardan birinde Edirneli şair ve öğretmen Necdet Tezcan, “Burada çok güzel sohbetler oluyor. Neden bir dergi çıkarmıyorsunuz? Hem burada konuşulanlar yazıya dökülür, güzel olmaz mı?” dedi. Mehmet Ağırgan ise, “Neden olmasın? Aklımıza gelmemişti, hem bizim için de bir tanıtım olur,” diyerek fikre sıcak baktı. Yapılan tartışmalar sonucunda, ücretsiz olarak isteyenlere dağıtılacak bir dergi çıkarmaya karar verildi.
Necdet Tezcan’ın önerisiyle Ozan Ağacından adıyla yayın hayatına başlayan derginin ismi, şair İsmail Albayırlı’nın Çiçekler Susuz Kalmasın adlı kitabındaki “Ozan Ağacında Yaşamak” şiirinden esinlenerek konuldu[^2].
Derginin teknik işlerini, Ağırgan’ların oğlu Önder Ağırgan üstlendi. İlk sayının sol tarafında kitabevinin tanıtımı yer aldı. Dergi, şairlerin imzalarıyla beş sayfa olarak, mavi mürekkeple basıldı ve ilk iki yıl ücretsiz dağıtıldı. Bu dönemde 290 şairin 790 şiiri dergide yayımlandı.
Yeni Ozan Ağacı
2001’den itibaren derginin adı Yeni Ozan Ağacı olarak değiştirildi ve 23. sayısı bu isimle yayımlandı. Dergiye bir kapak sayfası eklendi ve sayfa sayısı 20’ye çıkarıldı. Kültür, sanat ve edebiyat içerikli bir dergiye dönüştü. Şiir yine önemli bir yere sahipti, ancak artık edebi incelemeler ve kültürel yazılar da dergide yer almaya başladı.
Yönetim Kurulu:
- Özlem Ağırgan (Dergi Sahibi)
- Mehmet Ağırgan (Yayın İşleri Müdürü)
- Veysel Önder Ağırgan (Teknik İşler Müdürü)
- Av. Ertan Serzer (Hukuk İşleri Müdürü)
Yayın Kurulu: Yard. Doç. Dr. Ülkü Varlık, Yard. Doç. Dr. Hikmet Asutay, Öğr. Gör. Coşkun Doğan, Muhsin Durucan, Halil Türkan, Özlem Ağırgan ve Mehmet Ağırgan’dan oluşuyordu.
Dergi bir yıl boyunca bu isimle yayımlandıktan sonra, 2002’de 30. sayıdan itibaren yeniden Ozan Ağacı adıyla yayın hayatına devam etti. 2002 Ocak ayı itibariyle Kültür Bakanlığı tarafından satın alınmaya başlandı.
Dergi etrafında Ozan Ağacı Şiir Grubu oluştu. Grup, derginin adı altında paneller, konferanslar, söyleşiler ve şiir dinletileri düzenledi. Festivallere ve çeşitli etkinliklere katıldı, birçok şehirde şiir programları organize etti. Ozan Ağacı, yurt içinde ve yurt dışında tanınan bir dergi haline geldi. Derginin profili değişerek şiirin yanı sıra söyleşiler, kitap ve dergi tanıtımları, tarih ve kültür yazıları da içeriğe eklendi.
Derginin Logosu: 400 Yıllık Meşe Ağacı
Derginin logosu olarak, Kırklareli’nin İnece köyü yakınlarında, Teke Deresi kenarında bulunan 400 yıllık bir meşe ağacı seçildi.
Özlem Ağırgan’dan öğrendiğime göre, bir Hıdırellez günü (6 Mayıs), Ozan Ağacı grubu, Trakya’nın şairleri ile Kırklareli’nin İnece köyünde bir şiir etkinliğinde buluştu. Teke Deresi kenarındaki bu meşe ağacının altında toplandılar. 400 yıllık olmasına rağmen hâlâ dimdik ayakta duran bu ağacın derginin logosu olmasına karar verdiler.
Daha sonra, Ağırgan’ların Edirne Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’na başvurusu üzerine, kurul 16.02.2001 tarihli kararıyla bu meşe ağacını anıt ağaç olarak tescilledi.
7-8 yıl boyunca, Hıdırellez’de Trakya şairleri bu ağacın altında toplanarak geleneksel Ozan Ağacı Şiir Dinletileri düzenlediler[^2].
Dijital Yayına Geçiş ve Yayın Hayatına Ara Verme
2009 Ocak-Şubat aylarından itibaren, 67. sayısıyla dergi dijital ortamda yayınlanmaya başladı. Ancak 2012 Ocak-Şubat aylarında çıkan 85. sayısı ile yayın hayatına ara verdi.
Yaşanan olumsuzluklar, Önder ve Mehmet Ağırgan’ın vefatları, derginin de sonlanmasına neden oldu.
Her ne kadar dergi 85. sayısından sonra yayımlanmasa da Ozan Ağacı Şiir Dinletileri devam etti ve günümüzde Halil Türkan’ın başkanlığında sürmektedir.
Nice yıllara Ozan Ağacı...
Kaynaklar
- Ozan Ağacından, 1999, (1-1).
- 27 Ocak 2025 Pazartesi günü Özlem Ağırgan ile yapılan görüşme.
- Ozan Ağacı, Ocak-Şubat 2000, (3-23).
- Ozan Ağacı, Ocak-Şubat 2000, (10-65).
- Ağırgan, Ö. Yaşanmışlıklar. Edirne, 2022, s. 187.
