1933, Cumhuriyet’in İlanının Onuncu Yıl Dönümü

Cumhuriyet’in ilanının onuncu yıl dönümü Edirne'de nasıl kutlandı

Edirne Valisi Salim Özdemir’in başkanlığında, Garp Hudut Komutanı Mirlay Enis Bey, Halk Fırkası Reisi İbrahim Bey ve Belediye Reisleri (Başkanları), Maarif Müdürü, Halkevi namına Sıhhiye (sağlık) Müdüründen oluşan bir komisyon kurulmuş.

Bu komisyona yardımcı olmak üzere donanma¹, neşriyat (yayın), temsil komitelerinden başka, merasim yerlerini tespit etmek için bir komite daha teşkil edilerek çalışmalara başlanmış. Okullarda öğrencilere, Halkevlerinde ise gece halka, Onuncu Yıl Marşı öğretilmiştir².

24 Ekim 1933’te Edirne Kız Muallim Mektebi (Edirne Kız Öğretmen Okulu), Edirne Erkek Muallim Mektebi (Edirne Erkek Öğretmen Okulu), Edirne Lisesi Meriç Oymağı ve Edirne Sanatlar Mektebi (Edirne Erkek Sanat Okulu) izcilerinden oluşan 300 kişilik bir gurup Ankara’da yapılacak olan törenlere katılmak üzere Edirne’den trenle Ankara’ya hareket etmişlerdir³.

Resmi geçide, okullardan, asker, jandarma ve polisten başka halk ve bütün esnaf cemiyetleri ve dernekleri katılmışlardır.

Atatürk Heykeli önünde, Belediye Bahçesinde, Halkevi Okuma Odası önünde ve Edirne’nin çeşitli semtlerinde kurulan halk kürsülerinden, hitap etmek isteyen herkes, (önceden ismini yazdırmak şartıyla) buradan konuşma hakkına sahip olmuşlar, kürsülerden konuşanlar arasında kadınlar da yer almışlardır⁴.

Her biri yüzlerce renkli ampuller ve şimşirlerle süslenmiş yüze yakın taktan başka, evler, dükkanlar, vitrinler, okullar, cami ve minareler, saat kulesi süslenerek ışıklandırılmışlardır.

Ankara’da 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı töreni saat 10:00 da Gazi Mustafa Kemal’in ordu ile bayramlaşmasıyla başlamış. Okulların ve halkın bayramını kutladıktan sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün okuduğu Nutuk, radyolardan, bütün yurda ve dünyaya yayılmış.

Edirne Belediye binası önündeki alanda⁵ düzenlenen tören meydanının dört köşesine konulan radyolardan tüm Edirnelilere sunulmuştur. Nutuk, biter bitmez halk ve mızıka tarafından Ankara’da başlayan Cumhuriyet Marşı’na⁶Edirneliler de bir anda iştirak etmişlerdir⁷.

Cumhuriyetin 10. Yıllında kutlama tören ve şenlikleri Edirne’de, tören kutlama komitesince hazırlanıp, basılarak dağıtılan aşağıda aslını görmüş olduğunuz program gereğince yürütülmüştür.

Program

Edirne’nin semalarında bayraklarla süslenmiş tayyareler, Edirnelilerin bayramını kutlarken halk, mendiller, bayraklar, şapkalar ve alkışlarla onları selamlamışlardır.

Üç gün boyunca Halkevi’nde, ilk ve orta dereceli okullarda temsiller (gösteriler), müsamereler ⁸ düzelenmiş. Sergiler açılmış, konferanslar verilmiştir.

Osman Nuri Bey’in ve Mustafa Şerif Bey’in konuşmaları büyük bir coşku ile karşılanmış, “Yaşasın Gazi”, “Yaşasın Cumhuriyet” tezahüratı ile alkışlanmıştır⁹.

Kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı ellerinde bayraklarla sokakları doldurmuş. Cumhuriyetin 10. Yıl Dönümünü büyük bir coşku ve sevinçle kutlamışlardır.

Notlar ve Kaynaklar