Dr. Rıfat Osman Bey’in Trakya Turizmi Hakkındaki Düşünceleri ve Pierre Loti
Dr.Rıfat Osman Bey’in Ord.Prof.Dr. A. Süheyl Ünver’e yazdığı, Trakya turizmi hakkındaki düşüncelerini anlattığı mektubunda, Türk dostu, ünlü Fransız yazar Pierre Loti (Louis Marie Julien Viaud 1850-1923) ile aralarında geçen bir konuşmadan kısa bir anektodla bahsetmektedir.
Bu mektubun bir bölümü, Dr.Ratip Kazancıgil1 tarafından günümüz diline çevrilerek Yöre dergisinde yayınlanmıştır.
1923 yılı Türk dostu, Aziyadé’nin yazarı Pierre Loti’nin ölümünün 100. yılı olması nedeniyle, Kazancıgil’in Yöre dergisinin 155’inci sayısında yayınlanan bu yazısını yine onun imzasıyla burada sunuyorum.
Rıfat Osman Bey, Süheyl Ünver’e yazmış olduğu mektubunun bir bölümünde diyor ki...
Benim en birinci isteğim, Trakyalıları İstanbul’a ısındırmaktır...
Dünyanın en güzel bir şehri, bir çevresi olan İstanbul’a gitmeyip te vagonlar dolusu gezgincilerin tatil vakitlerini Filibe ve etrafında geçiriyorlar...
Sanki İstanbul’da deniz yokmuş gibi...
Evet, İstanbul’da deniz de var, ağaçta, ormanda...
Gazetelerde turist çekme hakkındaki yazıları okudukça, gülmek mi, yoksa ağlamak mı gerekir? Karar veremiyorum.
Bir gün “Pierre Loti” bana demiş ti ki: (tarih, 1913, Edirne – Kırklareli yolunda otomobilde)
Rıfat ...
Bazı gençler, İstanbulu asri (modern) bir şehir haline getirerek, Avrupalı ve Amerikalı turistler ve gezginciler ile görüşmelerini sürdürmek isteğinde... Onlanları çağırıp, faydalanmak istiyorlar.
Bu fikir güzel!
Fakat İstanbul gibi bir şehri, modern bir şehre çevirmek için milyarlar lazım ve uzun bir süre gerekir.
Fakat, İstanbul’un en seçkin bir iki parçasını cidden modern ve her türlü gereksinimleri karşılayacak bir sağlık veya eğlence istasyonu haline getirmek için ise, çok bilgi ve az para ile iş biter.
Örneğin, Beykoz ve civarı, Alemdağ’ı ve çevresi, Yakacık, Pendik ve nihayet Büyükada ve Heybeli...
Bunlar oldu mu, turistte, para da akar...
Mektubun bu kısmı burada sona eriyor. Bundan, hem Dr. Rıfat Osman Bey’in, hem de ünlü Fransız romancısı Pierre Loti’nin Trakya ve İstanbul turizmi hakkında görüşlerini öğreniyoruz.
Dr.Rıfat Osman Bey, Edirne’nin turizm değerini ilk keşfeden ve bunun için Edirne turizm rehberini “Edirne Rehnüması (Edirne Şehir Klavuzu)” nı yazan ilk kişidir.
Düşünülsün ki, “Rehnüması”nı 1920 yılında yazmış ve bu eser, Edirne Vilayet Matbaası’nda 500 adet olarak basılıp, yayınlanmıştır2.
İleri görüşün ve bu uğurda hizmetin derecesinin değerlendirilmesinin siz sayın okuyucularımıza bırakırken, bu mektuptan öğrendiğimiz ikinci bir nokta da, Rıfat Osman Bey’in ünlü Fransız romancısı ve Aziyadé'nin yazarı Pierre Loti ile görüşmüş, onunla otomobil yolculuğu yapmış olmasıdır.
Çünkü şimdiye kadar, onun yaşamında böyle bir sayfa olduğunu bilmiyorduk...
Kaynaklar
- Kazancıgil R. “Dr. Rıfat Osman ’ın Trakya Turizmi Hakkında Ki Düşünceleri ve Pierre Loti” Yöre, Yıl:14, Sayı:155,s.48 Kazancıgil R. Gökçe N.; Tosyavizâde Dr.Rıfat Osman Bey’den Ord.Prof.Dr. A. Süheyl Ünver’e Edirne Mektupları C:I bsk.2,Edirne,2016,s:213,s:253↩
- Dr.Ratip Kazancıgil tarafından günümüz diline çevrilen bu eserin ilk baskısı 1994 yılında Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesince yayınlamıştır. Adı geçen eser, Rıfat Osman Bey’in 80. Ölüm yıl dönümü anısına Edirne Valimiz Sayın Hasan Duruer’in yakın ilgisiyle üçüncü baskısı yapılarak, Mart-2013’te yeniden yayınlanmıştır.↩
