Dr. Saadet Yardım ve Kültür
Dr. Saadet Yardım'ın adını doğduğum Kırklareli'nin küçük ilçesinde Babaeski'de hep duyuyordum. Kendisiyle tanışmam Dr.Ratip Kazancıgil ile çalışmaya başladıktan sonra yani, Dr.Ratip Kazancıgil, 1985 yılında Edirne İl Sağlık Müdürlüğü'nden emekli olup, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne geçerek Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı'nda çalışmaya başladıktan sonra oldu.
Ratip Bey'in sağlık müdürlüğü sona ermişti ama sosyal çalışmaları devam ediyordu. Bu çalışmalarda onu destekleyenlerin başında Dr. Saadet Yardım geliyordu. Birlikte kurmuş oldukları Sağlık Kuruluşlarına Yardım Derneği halkla el ele vererek köylerde sağlık evi, sağlık ocağı açılması çalışmalarına tüm hızıyla devam ediyordu. Yapımı biten sağlık evi ve sağlık ocaklarının tek tek açılışlarını yaparak, halkın hizmetine sunuyorlardı.
Ratıp Bey, Edirne İl Sağlık Müdürlüğü'ndeki görevinden emekli olup, Fakülteye geçtiği zaman kendisine Tıp Fakültesi içersinde Morfoloji Anabilim Dalında 1 küçük bir oda verilmişti. Bu küçük oda içersinde çalışmalarına başlayan Kazancıgil, bir taraftan da kuruculuğunu yaptığı Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalının 2 gelişmesi için çalışıyordu.
1990 yılına gelindiğinde Fizyoloji Anabilim Dalı içinde boş olan bir oda 3 Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı'na verildi. Bu anabilim dalının verimli bir şekilde çalışabilmesi için önce bir kütüphaneye ihtiyacı vardı. Ayrıca bir de Tıp Tarihi Müzesi'nin olması gerekiyordu. Bunlar ilk planda yapılacak işlerin başında yer alıyordu. Aynı anda ikisini birden kuramayacağını anlayan Ratip Kazancıgil, önce bir Müze-Kütüphane kurmaya karar verdi. Zaten müze ve kütüphanenin ayrı ayrı kurulmasına da olanak yoktu.
Çünkü ne yer ne de eldeki imkânlar buna uygun değildi. Elde sadece boş bir oda bulunuyordu. Bir taraftan da çalışmalara başlamıştı. Kendisi evinde bulunan kütüphanesini buraya getirmeye karar vermişti. Odanın camları için perdeye, kitaplar için dolaplara ihtiyaç vardı. Tabana halı döşenmesi gerekiyordu. Bunlar temel ihtiyaçların ilk önde gelenleri idi.
Ratıp Kazancıgil, ilk anda bunları temin etmeye çalışırken Dr. Saadet Yardım yetişerek çalışmalara başladı. Pencerelere perdelerin ve yerlere halfleks döşenmesini sağladı.
Bu arada oluşturulacak kütüphane için gerekli olan dolapların bir kısmı Sağlık Kuruluşlarına Yardım Derneği ile Prof. Dr.Müberra Uygun, Prof.Dr. Osman İnci tarafından yaptırılmıştı. Fakat yine de yetersiz geliyordu. Saadet Yardım, kendisi de bir dolap yaptırdığı gibi, çevresinde bulunan yakın dostlarının ( bunlar arasında emekli öğretmen Nevzat Aker ve Emekli Öğretmen Mübeccel Korkmaz da vardı.) kütüphaneye dolap yaptırmalarını sağladı. Onun da çalışma ve çabaları ile kütüphanenin dolap ihtiyacı tamamlanmış oldu.
Sıra dolapların içlerinin kitapla doldurulmasına gelmişti. Burada yine imdada dr. Saadet Yardım yetişti. Yıllardır özenle sakladığı babası Bahattin Öğütman'ın kitapları ile yine evinde oluşturduğu kendi kütüphanesine ait çok sayıda kitap ve dergiyi buraya bağışladı. Dr.Ratip Kazancıgil'in de kendi kütüphanesini buraya taşıması ile kütüphane tamamlanmış oldu.
Kütüphane tamamlanmıştı ama sıra müzeye gelmişti. Zaten kütüphanenin adı da "Tıp Tarihi Müze ve Kütüphanesi" olacaktı. Kütüphanenin ve hemen önündeki koridor bir cam bölme ile bölünerek müze için küçük bir salon oluşturuldu. Duvarlara Edirne Sultan II. Bayezid Darüşşifası'na ait tabloları asıldı. Dr. Saadet Yardım'ın kendisinin ve babası Dr. Bahattin Öğütman'ın kullandığı tıbbi aletleri buraya bağışladı.
Bir taraftan da tanıdıklarına ve yakın dostlarına ellerinde bulunan geçmiş dönemlere ait bugün kullanılmayan tıbbi alet, fotoğraf, ilaç kutusu gibi tıbbi malzemeyi bu müzeye bağışlamaları için çağrıda bulundu.
Böylece Sağlık Müzesi'nin ilk temelleri atılmış oldu. Daha sonra Edirne Sultan II.Bayezid Dârüşşifası'nda 23 Nisan 1997 yılında Trakya Üniversitesi Sultan II.Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi açılınca buradaki müze dârüşşifaya taşındı. Darüşşifa'nın birinci avluda yer alan odalara bu malzemeler yerleştirildi ve Sağlık Müzesi hizmete açıldı.
Dr. Saadet Yardım'ın müze ile ilgili çalışmaları burada bitmedi. Sağlık Müzesi'nin gelişmesi için dostlarından, tanıdığı eski hekimlerden malzeme toplamaya devam etti. Bu bir ebe çantası olabildiği gibi bazen bir çiçekte olabildi.
Bugün Trakya Üniversitesi Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi'nde bulunan Gülhane Askeri Hastanesi'nin kuruluş yıllarına ait fotoğraflar onun vasıtası ile Dr. Rıfat Osman Bey'in kızı Mihrinaz Hanıma ulaşılarak müzeye kazandırıldı.
Yine Sağlık Müzesi'nde bulunan Dr.Rıfat Osman Bey'e ait defter ve Edirne Sarayı'na ait yerleşim planları Saadet Yardım sayesinde Rıfat Osman Bey'in kızına ulaşılarak müzeye kazandırılmış eserlerdir.
Referanslar
- O dönemde Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı ile Anatomi Anabilim Dalı henüz ayrı birer anabilim dalı haline gelmemişti. Her ikisi Morfaloji Anabilim Dalı altında birleşmişlerdi .
- Bugün bu anabilim dalı, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı adını almıştır.
- Günümüzde Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı'nın bulunduğu bölümde.
